De Vendée Globe mag dan wat milieutechnische wenkbrauwen doen fronsen, deze vierjaarlijkse solo nonstop wereldomzeiling zonder hulp van buiten maakt desondanks steeds meer mensen ‘zeilgek’. Sowieso in het land van Astérix. Daar kunnen geen America’s Cup’s of Olympische Spelen aan tippen. En de gekte gaat steeds verder. Meer bezoekers, meer volgers, meer deelnemers (met de jongste ooit…), meer foilende technologie en een hilarische film.
Afgelopen 10 november trok de start zo’n 400.000 (ja, vierhonderd duizend…) enthousiastelingen naar start- en finishplaats Sables d’Olonne aan de Franse Atlantische kust. Het uitgebreide vertrek-ritueel van de veertig deelnemers wordt met Franse grandeur zorgvuldig georkestreerd om de emoties de vrije loop te laten. Op de steigers is het dramatisch moment van het afscheid van hun geliefden in de vroege ochtend live op de nationale televisie een absoluut hoogtepunt. En anders maken de beelden van de overvolle kades met uitzinnige uitzwaaiers wel een kijksport van deze tak van zeilen.
Veertig eenzame zeilers op weg naar het gevaar van de zuidelijke oceanen met het risico hun onderneming niet te zullen overleven. Dat laat niemand onberoerd. Tegelijk trekt Virtual Regatta – het virtuele surrogaat van deze belevenis ‘voor gewone mensen’ – meer dan 675.500 inschrijvers. Digitale zeehelden die op weg naar hun werk vanuit de file van zeil wisselen en ‘s nachts uit hun bed komen om overstag te gaan. Met dat gegeven heeft de Franse (‘t zal niet) regisseur Xavier Beauvois de bioscoopfilm ‘Vallée des fous‘ (‘Vallei van gekken’) gemaakt, die mooi weergeeft hoe ver de Vendée Globe-waanzin in sommige hoofden kan gaan. De titel is de bijnaam van Port-La-Forêt in Bretagne, het epicentrum van de Franse oceaanzeilerij.
Het script verhaalt hoe een oudere man met depressie, geld- en alcoholproblemen zichzelf wil bewijzen door aan de virtuele Vendée Globe mee te doen. Om de uitdaging zo realistisch mogelijk 24/7 te volbrengen zet de hoofdrolspeler een oude zeilboot in zijn achtertuin om daar tijdens de hele duur van zijn digitale race niet meer uit te komen. Een heerlijk exces dat hilarische beelden oplevert. Waarbij werkelijkheid en fantasie met elkaar op de loop gaan. Of de film die in november in Frankrijk is uitgekomen ook Nederland haalt, is zeer de vraag.
Zo is de tiende editie van de Vendée Globe een beetje ‘experience’ geworden. En heeft de charme van een wereld op zich, waar je zowel op het water, maar ook op de wal mooi in kunt wegvluchten voor een paar maanden. In heroïsche verhalen van zeilers die elkaar redden in de ‘roaring forties’ of totaal aangewezen op zichzelf onmogelijke reparaties uitvoeren. Hierbij wordt de inleving flink geholpen door het verbazingwekkende diverse en inclusieve deelnemersveld. Voor iedereen wat. Namen van nu die twintig jaar geleden ook al meededen: Jean Lecam neemt met z’n 65 jaar voor de zesde keer deel. Maar tegelijk vaart daar de jongste deelnemer ooit: een vrouw van 23 jaar, Violettte Dorange. Het zou je dochter wezen… Zij vaart in Lecam’s eerdere boot. Van de veertig deelnemers zijn er zes vrouw, van wie er twee tot de top-10 of top-3 gerekend kunnen worden: Sam Davies en Justine Mettraux. Daarnaast heb je de één-armige – jazeker, gewoon met één arm lieren! – Chinese deelnemer Jingkun Xuis. En dit zijn geen marketingstuntjes. Alle deelnemers hebben vooraf hun capaciteiten moeten bewijzen in zware soloraces van de IMOCA-klasse.
De eerste die na zijn of haar wereldomzeiling Sables d’Olonne weer weet te bereiken kan als ontvangst rekenen op dezelfde zeilgekte als tijdens de start. Het Vendée Globe-record van 74 dagen staat op naam van Armel Le Cléac’h (2016-2017). Dat zal dus vast niet voor 10 januari 2025 worden. Dat zijn dus nog weken vol plezier van de enige zeildiscipline die prestatie en emotie tot het kookpunt weet te verenigen. Daarom blijft het voor mij nog steeds een raadsel waarom serieuze Nederlandse deelneming nog altijd ontbreekt in deze enige discipline, die van zeilen een echte kijksport weet te maken. We zijn toch een watersport- en zeilnatie? Of wáren we dat ooit?
Met vriendelijke groet,
Bert Kuijpers,
Opstapper van Nauticlink
