Het was in de vorige eeuw, begin jaren zestig. Onze zomervakantie van drie weken op Terschelling zat er op, en we zouden ons net inschepen op de hypermoderne Friesland, toen mijn vader een kennis ontwaarde. Waar? In de voor mij onpeilbare diepte van de kade van het havenplein op West – het moet laag water geweest zijn – lag een ranke houten zeilboot met kajuit. In de kuip een man die omhoog moest kijken om ons te zien, een vrouw, wat kinderen. Temidden van een afwasteiltje, vaatwerk en handdoeken over de railing. Het bootje lag direct achter de Friesland afgemeerd (er was nog geen jachthaven, die kwam in de jaren tachtig). Mijn moeder vond het maar ‘zigeuners’, zelf was ik onder de indruk.
Onder de indruk en jaloers. Onder de indruk van de durf van mijn vaders studiegenoot en jaloers op het avontuur van die familie. Het waddenzeereisje op de Friesland degradeerde in mijn beleving in één klap tot een kleinburgerlijk uitstapje. Het was de tijd dat ‘vertrekkers’ nog niet of nauwelijks bestonden en de watersporter van het kaliber zeezeiler nog avonturier was. Het was nog een beetje de tijd van Kapitein Rob, zijn zeilschip ‘De Vrijheid’ en Het geheim van de Bosplaat. Een zeiler met een schipperspet, een pijp, en een turende blik op de einder ‘om als eerste een passerend schip of weersverandering te ontwaren’.
Ja, het was de tijd, dat de watersporter nog een sportman of sportvrouw was. De tijd dat de watersporter nog correcte manieren had, de vlag-etiquette hanteerde, en beleefd groette. Sommige oudere watersporters willen wel eens heimwee naar die tijd ontwikkelen. En ik moet u bekennen, ik heb daar zo nu en dan ook last van. Ach ja, de leeftijd van ‘de goede oude tijd’. Een hinderlijk ouderdomskwaaltje. Hinderlijk, omdat de watersport een weerspiegeling is van de maatschappij. En die verander je niet even. De boot van nu heeft alles van een drijvende geluidsinstallatie, keilt onbesuisd over het water, en vaak nog op alcohol ook. Als je er iets van zegt, kun je in het gunstigste geval een grote bek krijgen. Goed, ik overdrijf en generaliseer. Maar omarmt de oude garde waterporter de ‘nieuwe watersporter’ wel genoeg? Of sterker: zijn we wel begripvol en vergevingsgezind genoeg?
Het is opmerkelijk, hoe juist dankzij alle corona-beperkingen er de laatste maanden veel boten verkocht zijn aan nieuwe ‘waterrecreanten’. Dat wil zeggen boten met een waarde tussen de 10.000 en 50.000 euro. Hoewel dat toch hele bedragen blijven, hoor ik ook zeggen, dat deze verse booteigenaren bij uitstek ‘helemaal geen watersporters zijn…’. Hiermee bedoelt men dan watersporters van het oude stempel. Het zouden opportunisten zijn, die uit pure verveling een boot kopen. Om het toch ‘leuk te hebben’ in eigen land, omdat ze even niet een stedentripje kunnen boeken, of all inclusive naar het Zuiden kunnen vliegen. Zeg maar ‘luxe recreanten’. Mensen die hun aankoop volgend jaar op de trailer of in de haven laten vergroenen, om toch weer in die zilveren vogel te stappen.
Inderdaad ja, dat zou kunnen. Maar er zullen er zeker ook zijn, die het deze zomer zo naar de zin krijgen, dat ze lekker blijven doorvaren. Geen kapitein Rob copieën, maar wel schippers die er op lijken! Of gaan lijken, want een bootje leren schipperen kost ervaring, dus tijd. En soms schade en schande. Want zonder ervaring kun je nog wel eens een andere boot raken, of harder raken dan bedoeld. Geen gemakkelijk moment om begrip voor de leerling-schipper op te brengen, als je eigen boot daarbij betrokken is. Maar zo hebben we het allemaal moeten leren. Over een aantal decennia kunnen de brokkenmakers van nu hun schipperservaring zo weer doorgeven aan een volgende generatie. Het blijft een geschiedenis van boten, water, wind en mensen, die zich herhaalt.
Wie had dat gedacht? Een herwaardering van de plezierboot, dankzij het coronavirus! Alle reden tot blijdschap rond deze wedergeboorte. Al dan niet tijdelijk en ongeacht of de kersverse schippers nu opportunistische bootjeskopers of bewuste watersporters zijn. De maatschappij zit zestig jaar na kapitein Rob nu eenmaal anders in elkaar. Ook op het water. Aanhoudende heimwee naar ‘die goede oude tijd’ leidt tot niets en riskeert de geestelijke gezondheid maar te schaden. De wereld verandert en watersporters veranderen mee. Gelukkig maar! (Neemt niet weg, dat herinneringen aan het verleden een melancholieke stemming kunnen opleveren, die je ook als prettig kunt ervaren…)
NB
Zoals bekend houdt Nauticlink in juli een zomerstop en verschijnt de volgende ‘Net Ontdekt’ eind augsutus. Ik wens u een mooie, en – meer dan ooit – gezonde zomer en een behouden vaart!
Met vriendelijke groet,
Bert Kuijpers,
schipper van Nauticlink
