“Het is fascinerend om de levensloop van die school te onderzoeken”, vertelt onderzoeker en Schiermonnikoger Arend Maris, (77) wanneer hij het over de Zeevaartschool van Schiermonnikoog heeft. “Het is een soort lichaam geweest: het werd geboren, groeide, ontwikkelde, en takelde uiteindelijk weer af.” Uhhh…, foutje? De zeevaartschool van Schiermonnikoog? Ja klopt, in de tijd vanaf begin 1800 dat de stoomvaart beetje bij beetje de zeilende vrachtvaart verving, nam de vraag naar kapiteins ‘met papieren’ sterk toe. Grote zeevaartmaatschappijen namen kleine familierederijen over, en eisten diploma’s van hun stuurlieden. Reden dat de schoolmeester van de lagere school op Schiermonnikoog Melle Jans Tunteler vanaf 1834 ‘s winters eenvoudige cursussen voor zeelieden begon te geven. Toen hulponderwijzer Jelle Gerrits Riederis na 1860 voorstelde een aparte zelfstandige Zeevaartschool te stichten, werd hij in feite het eiland afgepest. De man zou een bedreiging vormen voor het voortbestaan van de lagere school. Toch had hij het goed gezien, want in 1873 werd de Zeevaartschool op Schiermonnikoog alsnog een feit. De school moest ook nog ‘de beste zeelieden’ van het land leveren. Geen sinecure, want de leerlingen waren vaak lastig opvoedbare jongens, afkomstig uit heel het land. Zeevaartscholen groeiden in het Noorden als paddestoelen uit de grond. Ze ontstonden op alle Waddeneilanden, en in Harlingen, Delfzijl tot in Veendam aan toe. Tijden bleven veranderen en vanaf 1920 moet de krimpende school op Schier vechten voor het voortbestaan. In 1934 sluit de overheid de school definitief. Waar we al deze kennis uit putten? Uit een artikel in het Friesch Dagblad ter gelegenheid van de presentatie van Maris’ boek ‘De Zeevaartschool van Schiermonnikoog 1872-1934’, uitgegeven door de Schiermonnikoger cultuurhistorische vereniging ‘t Heer en Feer. Het boek kost 29,50 euro en is daar via internet te koop.
Russische eigenaar Heesen tóch op sanctielijst
11 april 2024
