Met meerdere gezinnen een boot delen, oftewel boatsharing, is nog altijd populair. Het is even een stap en het vinden van de juiste partners is niet altijd makkelijk. Ook denken veel watersporters vooral aan de nadelen van het gezamenlijk bezitten van een boot. “Is het lekker weer, ligt m’n boot er niet!” Maar zeg eens eerlijk: hoe vaak ga je nou spontaan varen in een jaar? Je vaart misschien iets minder, maar je kosten worden wel gehalveerd. Het is een kwestie van een beetje geven en nemen.
Een ‘modieuze bezigheid’ noemde NauticLink-columnist Bert Kuijpers het gemeenschappelijk bezitten van een boot ooit in 2015. De ‘deeleconomie’ was toen in opkomst en door digitalisering zou opeens van alles mogelijk worden. Inmiddels zijn we zeven jaar verder, maar we horen nog steeds enthousiaste verhalen van watersporters die met meerdere gezinnen een boot delen. Met dat modieuze viel het dus wel mee. Maar hoe werkt het precies? En wat zijn de echte valkuilen?
Hoe werkt het?
Sommige eigenaren worden al zenuwachtig als iemand een kussen verplaatst of een theekopje in het verkeerde kastje zet. Het bezitten van een boot kan heel persoonlijk zijn. Deze watersporters zijn waarschijnlijk niet zo geschikt om hun boot te delen. Maar er zijn genoeg booteigenaren die hun schip niet zien als een uiting van hun persoonlijke stijl. Die zien hun schip als een middel om mee het water op te gaan. Vooral bij nieuwere schepen is de inrichting aardig universeel en is er weinig ruimte om een boot te personaliseren. Voor dat soort schepen is gedeeld eigenaarschap een prima manier om de kosten flink te drukken. Bovendien wordt de boot veel meer gebruikt, wat schepen meestal meer ten goede komt dan stilliggen in een haven. En het delen van je avonturen levert ook weer inspiratie op voor de mede-eigenaren.
Goede afspraken
Om samen een boot te delen heb je goede afspraken nodig. Afspraken die ook op papier staan. De HISWA heeft hiervoor zelfs een standaard contract op de site staan: (https://www.hiswarecron.nl/kennisbank/5856/hiswa-algemene-voorwaarden-boatshare, wel inloggen) de ‘algemene voorwaarden boatshare’. Maar ook een contract voor autodelen kan worden aangepast en gebruikt.
Wat staat er in zo’n contract? Natuurlijk wie er allemaal deelnemen, wat het doel is van de overeenkomst en wat het object is van de overeenkomst: het schip in dit geval. Soms zijn het twee eigenaren, maar je kunt ook met meer eigenaren een boot delen. Alle deelnemers leggen een gelijk percentage in voor de aanschaf en zijn voor dat percentage eigenaar.
Beëindiging contract
Een belangrijk onderdeel van het contract is hoe en wanneer de overeenkomst stopt. Het is aan te raden om in het contract vast te leggen voor hoeveel jaar iedereen de overeenkomst aangaat. Is de periode afgelopen, dan kun je een nieuwe periode afspreken. Of je verkoopt het schip. De dagwaarde wordt dan volgens de percentages verdeeld.
Als een van de deel-watersporters tussentijds wil uitstappen, kan dit alleen met nadrukkelijke instemming van alle andere contractanten. Als een van de deeleigenaren overlijdt eindigt het contract automatisch. Met de erfgenamen wordt dan bepaald of het deel van de overleden eigenaar door de andere eigenaren wordt overgenomen of verkocht aan een nieuwe deeleigenaar.
Samen een boot delen
Dan de grote vraag, wat doe je als het bijvoorbeeld met Pinksteren schitterend weer is? Dan wil je natuurlijk allemaal wel het water op. Je deelt de kosten, maar ook het gebruik. En dan kan het gebeuren dat je niet kunt varen op de momenten dat je dat wel graag zou willen. In de standaard voorwaarden van de HISWA staat alleen dat alle contractanten (en hun partners en gezinsleden) evenveel recht hebben op het gebruik naar verhouding van het percentage eigendom. En het is natuurlijk logisch dat je aan het begin van het seizoen bij elkaar gaat zitten en de weekenden en vakanties onderling verdeelt. Als je een boot deelt met drie gezinnen met jonge kinderen, dan kan dat lastig zijn. Alle eigenaren kunnen alleen in de vakanties het water op. Vaak werkt het beter om de boot te delen met mensen in verschillende levensfases. Maar feit blijft dat als je de lasten deelt, je ook de lusten moet verdelen. Toch hoor je boot-delers hier zelden over klagen.
Uitlenen of verhuren
Bij boatsharing hoort natuurlijk dat je de boot netjes achterlaat. Maar het is ook belangrijk om niet te kritisch te zijn: bijvoorbeeld als iemand een landvast net iets anders opschiet dan jij. Je maakt samen regels over bij welk niveau je de brandstof aanvult en over het legen van de vuilwatertank. Onderlinge communicatie in een app-groep werkt vaak als smeerolie voor een dergelijke samenwerking. Iedereen is natuurlijk zelf verantwoordelijk voor averij of schade die veroorzaakt wordt tijdens zijn gebruiksperiode.
Neem wel in het contract op dat het geen van de deelgenoten is toegestaan om de boot uit te lenen (aan derden beschikbaar te stellen) of te verhuren. Verhuren kan natuurlijk wel in samenspraak en in de praktijk gebeurt dit regelmatig.
Uren
De gezamenlijke kosten bestaan, net als bij het normale bezit van een boot, uit de verzekering, liggeld en winterstalling, onderhoud en afschrijving. Maak voor het onderhoud vooraf afspraken. Bedenk welk niveau van onderhoud jullie afspreken, of dat bijvoorbeeld een full-service contract is met een vast jachtservice bedrijf, of dat een van de eigenaren zelf het onderhoud kan doen. Leg ook vast hoe de tijd die iemand in de boot steekt wordt verdisconteerd.
Stront aan de knikker
Zoals bij elke overeenkomst kan het ook hier mis gaan. Stel: er wordt schade gemaakt aan een andere boot en de eigenaar wil die schade verhalen. In principe zijn alle eigenaren van de deelboot als collectief aansprakelijk. Maar als een van de mede-eigenaren schade aan derden toebrengt door opzet, roekeloosheid of slecht zeemanschap, dan wordt deze schade op de betreffende contractant verhaald.
Staan de onderlinge verhoudingen op scherp en weigert een van de eigenaren te betalen? Dan moet hij eerst ‘in gebreke worden gesteld’ en dan vervalt na drie maanden zijn gebruiksrecht. De anderen mogen zijn deel dan verkopen. Wat ook nog kan, is dat een van de eigenaren failliet gaat. Spreek contractueel af dat de boot niet als onderpand mag worden ingezet voor zakelijke- of privéschulden en dat de anderen in dat geval het recht hebben zijn aandeel te kopen.
Meer van alles
Bovenstaande gevallen lijken misschien op donkere wolken boven deze manier van samen varen. Maar denk eens aan de voordelen van boatsharing. Wie met z’n drieën een boot koopt, kan aan een veel groter jacht denken dan als je er financieel alleen voor staat. Boten liggen veel stil, ook als het perfect vaarweer is. In de praktijk blijven er genoeg vaardagen over.
Watersporters hebben tegenwoordig andere hobby’s dan varen. Vakanties kunnen worden gecombineerd waarbij de ene crew de andere aflost op een verre locatie en de auto mee terug neemt. De nieuwe bemanning vaart de boot dan weer terug naar de haven. Zo heb je een veel groter vaarbereik in de vakantie. En bedenk eens hoe gezellig het kan zijn om de boot over te dragen en elkaars verhalen te horen. Inspirerende verhalen die deels met jouw schip zijn beleefd. Kortom, het delen van een boot is helemaal zo gek nog niet!
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Nauticlink. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@nauticlink.com of contact hem via linkedin
