Een oplettende Nauticlink-lezer wees ons op het door elkaar gebruiken van de begrippen zwemvest en reddingsvest. En inderdaad, er is een wezenlijk verschil tussen een zwemvest en een reddingsvest. Een zwemvest ziet eruit als een dikke bodywarmer en helpt bij het blijven drijven. Een reddingsvest draag je als een slurf om je lichaam. Als de drager in het water terechtkomt, blaast het zich op tot een ballon die stevig om je nek zit. Het houdt de drenkeling met het hoofd boven water, ook als de drenkeling bewusteloos is.
De werking van een reddingsvest
Een reddingsvest dat zich opblaast zodra het nat wordt, klinkt het meest veilig. Waarom kun je als watersporter dan ook kiezen voor een zwemvest? Daarvoor kijken we naar de werking van een reddingsvest. In de slurf zit een gaspatroon en een ‘inflator’-mechanisme. De inflator bevat een zouttabletje dat ‘smelt’ zodra er water op komt. Met een veer en een slaghoedje wordt de gaspatroon doorboord en spuit het gas met kracht in de ballon. Die wordt ook wel de ‘tube’ genoemd, de band.
Binnen een paar seconden heeft de drenkeling de felgekleurde blaas strak rond zijn hals zitten zodat het hoofd boven water komt. Door de vorm van de tube, veel volume op de borst en veel onder het achterhoofd, draait de drenkeling op zijn rug en blijft het hoofd boven water. Zo wordt voorkomen dat een bewusteloze drenkeling ondanks het vest toch verdrinkt.
Een nadeel van deze opgeblazen tube is dat het bewegen op een boot, zeker een klein bootje, een lastige opgave wordt. De tube moet eerst leeglopen via het blaaspijpje (vinger erin duwen). En om het vest weer gebruiksklaar te maken is een nieuwe gaspatroon en een zouttablet nodig. De tube moet opnieuw worden ingerold zodat het vest weer kan worden gedragen. Kortom, dit is een flink aantal handelingen. Met een zwemvest is dat niet nodig. De watersporter valt in het water en merkt dat hij niet hoeft te watertrappelen om boven te blijven. Hij kan zonder moeite weer aan boord klimmen en verder genieten van het zeilen of waterskiën. Daarom worden reddingsvesten vaak op jachten gebruikt en zwemvesten bij watersporten waarbij de sporter regelmatig in het water terechtkomt.
Te allen tijde veilig?
We bespraken net al dat een reddingsvest de drenkeling actief omdraait en met het hoofd boven water houdt. Sommige vesten hebben nog een doorzichtige, plastic kap die golven tegenhoudt. De drenkeling wordt door de wind met z’n gezicht in de richting van de golven geblazen. Echter, soms zijn de golven zo stijl en hoog dat de drenkeling alsnog moeite kan hebben om te ademen. Niet alle vesten hebben dat.
Een ander issue is het gebruik van een lifeline in combinatie met een reddingsvest. Reddingsvesten hebben een oog aan de voorkant. Het voelt niet prettig, maar hier kun je aan hangen. Dit oog is ook bedoeld om de lifeline aan vast te maken. Het andere eind zit aan de boot vast. Dit principe werkt prima om te voorkomen dat de zeiler van boord valt en in het water terechtkomt. De lifeline moet dus kort zijn.
Wie wel in het water terecht belandt, is vaak verder van huis dan zonder lifeline. Ja, je blijft ‘bij de boot’ en raakt dus niet kwijt in de nacht (in een heel slecht scenario). Maar vanaf een snelheid van meer dan drie knopen wordt de drenkeling door de lifeline op zijn buik getrokken. Er ontstaat een boeg-golfje dat constant het gezicht overspoelt met verdrinking tot gevolg. Lange tijd is dit probleem niet onderkend. Tegenwoordig zijn er ook zwemvesten te koop waarbij het ‘sleepoog’ zich verplaatst naar de achterkant van de nek, zodat de drenkeling ook bij normale bootsnelheid toch boven water blijft. Dit systeem heet het harnas ontgrendelingssysteem (HRS).
Prijsverschil
Omdat zwemvesten en reddingsvesten nogal verschillen in werking, liggen de prijzen ook wel enigszins uiteen. Een zwemvest is al te koop voor 35 euro, voor een goed zwemvest betaal je rond de 50 euro. De prijs voor een eenvoudig reddingsvest is 80 euro en voor een goed reddingsvest betaal je rond de 200 euro. Het nieuwste Secumar reddingsvest kost 585 euro. Dit vest is onder andere voorzien van een noodzender (Personal Locator Beaconmodel RT-B77 HELB). Dit model heeft geen harnas ontgrendelingssysteem. Het topmodel van Spinlock (467,50 euro) heeft dat wel.
Kindervesten
Voor volwassenen is een zwemvest of een reddingsvest vaak een prettig hulpmiddel, maar het komt gelukkig niet heel vaak voor dat het vest daadwerkelijk levensreddend moet zijn. Volwassen kunnen namelijk vaak wel zwemmen. Hoe anders is dat bij kinderen die geen zwemdiploma hebben. Kleintjes weten niet wat ze moeten doen als ze in het water vallen en doen doorgaans helemaal niets. Zonder zwemvest zinken ze naar de bodem. In troebel water zijn ze dan niet meer zichtbaar. Met een zwemvest blijven kinderen drijven. Dat scheelt, maar lang niet alle zwemvesten voor kinderen zorgen ervoor dat het kind op zijn rug wordt gedraaid. In dat geval is het zwemvest alsnog zinloos. Houd kinderen altijd in de gaten. En test het vest een keer in een warm zwembad.
Zelf testen
Ook voor volwassenen is het goed om je vest daadwerkelijk een keer te testen. Spring bij mooi weer in het water en ervaar hoe het vest werkt. Zo zal de tube vaak zo strak zitten dat het pijn doet. Door met je vinger in het blaaspijpje te prikken, loopt er wat lucht uit de band. Vergeet niet om na de zwempartij een nieuwe patroon en een nieuw tablet te installeren. Laten we hopen dat we het vest alleen voor de test hoeven op te blazen, want zorgen dat je aan boord blijft is toch de belangrijkste veiligheidsmaatregel die er is. Stay safe!
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Nauticlink. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@nauticlink.com of contact hem via linkedin
