Als er iets is waar watersporters zuinig op zijn, dan is het wel op de boot. Toch gaat er wel eens iets mis. Een aanvaring met de kade, een randje bij een brug, of erger: een aanvaring met een andere boot. Bij een kras of een schuurplek in de polyester romp kun je prima zelf de gelcoat repareren, maar hoe doe je dat?
Gelcoat repareren
Polyester boten krijgen hun kleur door de gelcoat die erop zit. Maar deze kleur is niet later aangebracht, die is onderdeel van het polyester en wordt mee gelamineerd in de mal bij het maken van de boot. Bij een kras, een schaafplek of een andere beschadiging moeten we meestal de gelcoat repareren. Dat betekent dus dat we zelf polyester moeten maken. Gelukkig zijn er speciale setjes te koop met alle belangrijke onderdelen voor een reparatie. Meestal moeten we er nog wel een paar dingen bij kopen.
Welke kleur?
Zoals gezegd komt de kleur van de boot van de gelcoat-laag. Dat betekent dat we voor het repareren van de gelcoat, in dit geval een zogenaamde topcoat, kiezen voor de kleur van de boot. Elke kleur heeft een RAL-nummer. De meest voorkomende RAL kleuren zijn
wit: RAL 9010;
crème wit: RAL 1015;
gebroken wit: RAL 1013;
zwart: RAL 9005;
grijs: RAL 7022;
donkerblauw: RAL 5004.
Maar hoe weet ik of mijn boot nou crème-wit is of gebroken wit? Vaak is van een werf of een type boot bekend welke kleuren worden gebruikt. Ook staat in de koopovereenkomst welke RAL-kleur het schip heeft. Maar bij een tweede- of derdehands boot is de koopovereenkomst er vaak niet meer.
Het is ook nog mogelijk om via de CIN-code de kleur te achterhalen. Elke boot heeft een unieke code die meestal te vinden is op de spiegel aan stuurboord. Deze code bevat informatie over het land waarin de boot is gebouwd, de werf, het bouwnummer en de verschillende gegevens over wanneer de boot gebouwd is. Hierdoor ligt de herkomst van de boot altijd vast. De winkel waar je de reparatieset bestelt, kan aan de hand van deze code proberen de RAL-kleur te achterhalen. Mocht dat ook niet werken, dan is er altijd nog de kleurenwaaier met RAL kleuren die we gewoon tegen de romp kunnen houden voor de juiste tint.
Wat hebben we nodig
Hebben we de juiste kleur gelcoat, dan hebben we nog de verharder nodig, twee mengbekers en zeker vier roerhoutjes en vier vinyl-handschoentjes. We moeten nog flink schuren dus hebben we schuurpapier nodig in de korrel 280, 1000 en 2000. Een vel per soort is genoeg. Verder hebben we ontvetter nodig (aceton of een ander middel) en tape, een pipetje, een plamuurmes, een rubberen spatel, folie en een schuurkurk.
Aan de slag
Het repareren van de gelcoat kun je het best uitvoeren bij een omgevingstemperatuur van vijftien tot twintig graden in een schone, droge ruimte. We beginnen met het ontvetten van de beschadigde plek. Dat kan met aceton of met een ander oplosmiddel.
Nu plakken we met tape een vierkant om de beschadigde plek heen zodat de gelcoat alleen op de beschadigde plek komt.
Voor betere hechting moeten we de beschadiging en het stukje eromheen opruwen. Dat kan met een verfkrabber of met het schuurpapier. Hierna ontvetten we de plek opnieuw.
Gelcoat mengen
Nu gaan we aan de slag met de volgende stap van het repareren van de gelcoat: de chemische middelen. Dus trekken we de handschoenen aan. Gelcoat droogt niet aan de lucht, het wordt hard door er een tweede component bij te mengen. Daarvoor pakken we de maatbeker. Eerst doen we er de gelcoat in en daarna de harder. Gebruik maximaal twee procent verharder. Bij een kleine reparatie is dat best weinig en is het lastig af te wegen. Je kunt het pipetje gebruiken voor de juiste hoeveelheid druppeltjes.
Met een van de stokjes roeren we flink zodat de twee componenten goed gemengd worden.
Is het mengsel klaar dan brengen we het op de beschadigde plek. Dat kan met een plamuurmes of met een kwast. Zorg dat de structuur van de beschadiging niet meer te zien is, maar maak de laag niet dikker dan 1 millimeter.
Je kunt de gelcoat zo uit laten harden, maar vaak zitten er nog hobbels en bobbels in. Een handig trucje is om er een laagje speciaal afdekfolie overheen te leggen. Doe de gladde kant onder, dan krijg je de folie er ook weer makkelijk vanaf. Met de folie over de coat kun je de laag met een rubberen spatel of plamuurmes helemaal glad strijken. Zonder folie zou dit een zootje worden.
Het folie kan er na 4 tot 24 uur weer vanaf. Dat is ook de tijd die nodig is voor het uitharden. Is het kouder dan 20 graden, dan duurt het uitharden langer (48 uur). Eerst gaan we de plak helemaal glad schuren met steeds fijner schuurpapier. Gebruik het kurken schuurblokje om groeven te voorkomen. Het schildertape laten we nog zitten, zo schuren we niet over de goede oude laag.
Belletjes
Het kan gebeuren dat er in de gelcoat, na het repareren, door het roeren belletjes zijn achtergebleven. Die belletjes zijn nu uitgehard en worden door het schuren zichtbaar als gaatjes. De enige oplossing is om een nieuw mengseltje gelcoat aan te maken en nog een laag aan te brengen. Vergeet niet te ontvetten.
Polijsten en waxen
Is de reparatie helemaal glad geworden door het schuren en eventueel zelfs door te polijsten met waterproof schuurpapier, dan kunnen we het oppervlak weer glimmend krijgen met polijstpasta. Er is grove en fijne polijstpasta, we gebruiken eerst de grove en dan de fijne. Als laatste zetten we de nieuwe gelcoat nog in de was met een UV werende wax. Zo blijft de mooie glans die we net hebben gepolijst als het goed is het hele seizoen zichtbaar.
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Nauticlink. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@nauticlink.com of contact hem via linkedin
Vind meer tips voor onderhoud aan je boot in de rubriek bootonderhoud
Zoekt u polyester onderhoud- en/of reparatie middelen bezoek dan onze partner poly-service
Poly-Service verkoopt allerlei soorten kunstharsen vanuit vestigingen in Amsterdam en Nieuwerkerk a/d IJssel.
Poly-Service is al meer dan 50 jaar leverancier van kunstharssystemen. Het is een innovatief bedrijf dat steeds weer nieuwe kunstharsen ontwikkelt die veelvuldig worden gebruikt in onder andere de jacht- en carrosseriebouw.
Groot aanbod
Poly-Service levert epoxy- en polyesterhars, glasmat en glasweefsel, polyurethaanschuim, siliconenrubber en diverse coatings en lijmen. Verder koop je er ook antifouling en poetsmachines. Je kunt er terecht voor een eenvoudige polyester reparatieset voor je auto, maar bijvoorbeeld ook voor een compleet epoxy bouwpakket voor je zeiljacht. De artikelen zijn direct uit voorraad leverbaar.
Online en in de winkel
Poly-Service heeft twee vestigingen: in Amsterdam en Nieuwerkerk aan den IJssel. Het ruime aanbod aan kunstharsen is daar te koop, je kunt ook online bestellen en je bestelling vervolgens afhalen. Wanneer je niet precies weet hoe je te werk moet gaan of welk product je moet gebruiken, geven de medewerkers van Poly-Service je graag vrijblijvend advies over de beste materialen.
