Vandaag gaan we met de sloep naar het strand. Dat klinkt natuurlijk niet logisch; moderne sloepen zijn niet echt zeewaardig. Vroeger wel trouwens; oorspronkelijke sloepen waren reddingssloepen, ontworpen om de bemanning te redden als het oceaanschip zonk. Tijdens deze tocht gaan we niet de zee op. Maar we zullen wel de zoute zeelucht ruiken en in Katwijk kunnen de handdoeken op het strand worden uitgerold. We eindigen de vaarroute op de Kagerplassen.
De tocht van vandaag duurt zo’n uur of vijf uur, inclusief de pauzes. De vaarroute is onderdeel van een meerdaagse tocht door Zuid-Holland. Deze is in z’n geheel te varen in meerdere dagen, een deel ervan varen kan natuurlijk ook.
Varen door Haarlem
We starten de route boven Haarlem op het Spaarne. Eerst gaan we zuidwaarts naar de stad Haarlem. Na de drukke Schoterbrug zien we aan stuurboord het schip de Naaldwijk, een oude mijnenveger en nu het clubhuis van zeeverkennersgroep Prins Willem. Na de Prinsenbrug en de spoorbrug komen we in het mooie centrum van Haarlem.
Molen De Adriaan
De molen op de bakboord oever is De Adriaan. Aan deze molen zit een heel verhaal vast. De Adriaan staat er al sinds 1779. Eerst werd er turf en tras vermalen. Tras is een component van metselspecie. In 1802 werd de molen omgebouwd om snuiftabak te malen. In 1865 krijgt de molen weer een nieuwe functie, nu wordt De Adriaan een korenmolen. Helaas ontstaat er in 1932 brand, de molen brandt helemaal af. De Haarlemmers zamelen meteen geld in voor herstel. Maar het duurt uiteindelijk nog tot 2002 totdat De Adriaan in zijn huidige staat geheel opnieuw is opgebouwd.
De Adriaan werkt nu weer net als in 1779. Helaas gaat de molen pas open om 13:00, dan zijn wij alweer een heel stuk verder op onze vaarroute richting de Kagerplassen.
Wel is er tijd voor een kopje koffie in Haarlem. We varen een bocht van het Binnen Spaarne verder. Iets verder, bij de lage Melkbrug is café Spaarne66, een prima plek voor een macchiato, een flat white of een caffè latte. Een extra shot kost 1,20 euro.
Over de trekvaart langs de duinen
Strijk bij de Melkbrug de vlag, deze brug is met 2,05 lager dan de andere bruggen. Later moeten we trouwens nog onder 1,85 meter door. Vlak voor de Langebrug met de bijzondere hef-constructie gaan wij stuurboord uit de Kampersingel op tot aan de Leidsevaart.
Deze Leidsevaart is de oude trekvaart tussen Haarlem en Leiden. De vaart werd in 1657 gegraven. Dat ging erg voortvarend. Ondanks dat er toen uitsluitend gebruik kon worden gemaakt van mankracht en paardenkracht, was de vaart in acht maanden klaar. Op het kanaal voeren trekschuiten die getrokken werden door een paard. Snel ging het niet, maar voor die tijd was reizen over het water zeer comfortabel. Precies wat wij ook ervaren trouwens!
Op de Leidsevaart vertrokken per dag uit beide richtingen volgens een vaste dienstregeling negen trekschuiten. De grootste schepen boden plaats aan 35 passagiers. In het recordjaar 1677 werden maar liefst 148.000 passagiers vervoerd. Er is uitgerekend dat er in totaal zo’n 15 miljoen passagiers van de dienst gebruik hebben gemaakt.
Na het aanleggen van de spoorlijn verdween de trekschuit, in 1860 ging de laatste van Leiden naar Haarlem. Maar wij maken tijdens onze vaarroute richting de Kagerplassen graag gebruik van dit historische vaarwater. En wie even wegdroomt aan het stuurwiel ziet de schuiten weer langzaam door het landschap trekken. Wegdromen kan hier prima, want de vaart is kaarsrecht.
Varen naar zee
We naderen Leiden en het vaarwater heet nu Haarlemmertrekvaart. Na een flink eind rechtdoor moeten we nu weer opletten. Bij Voorhout en Noordwijk Binnen komt een splitsing. Wij gaan stuurboord uit, onder de brug door de Dinsdag Watering op.
Aan stuurboord is jachthaven Noordwijk en op de splitsing gaan wij bakboord uit de Maandagsche Watering op. Als die overgaat in de Noordwijkervaart, komen we weer meer in bebouwd gebied. Deze vaart komt uit op een ingewikkeld knooppunt met het Oegstgeesterkanaal. Wij houden de stuurboordwal als we dit kanaal op gaan. Nu varen we via het Uitwateringskanaal recht op het strand van Katwijk af. Dit kanaal eindigt in een flinke dam met gemaal. We varen voorbij de jachthaven aan bakboord en nemen vlak voor de dam de afslag aan bakboord naar het Prins Hendrikkanaal: een doodlopende arm waar we de boot kunnen laten liggen voor een bezoek aan het strand.
Einde vaarroute: de Kagerplassen
Na een middag bakken op een handdoek en een bezoekje aan een van de strandtenten, vervolgen we onze vaarroute richting de Kagerplassen en zoeken een rustige plek voor de nacht. We gaan via het Uitwateringskanaal het Oegstgeesterkanaal op.
Na een half uurtje komen we bij de Leebrug. Op de viersprong kiezen wij voor de Warmonderlee of De Leede richting de Kagerplassen. Op de driesprong gaan we rechtdoor: na de houten Jan Dekkerbrug zijn ligplaatsen. En als we even later stuurboord uit gaan, komen we op het Joppe, een mooi plasje met diverse ligplaatsen. Een prima plek om de nacht door te brengen. En een prima uitvalsbasis voor een volgende tocht.
