We varen door ‘kaats’-gebied, een typische sport van de Friese kleigronden. Mooie vaarten door eindeloze weilanden. En aan het einde de verrassing van Dokkum waar maar liefst drie grote speciaal-bier brouwerijen zijn.
Voor schaatsers van de Elfstedentocht wordt het na Franekerecht zwaar. Tijdens de korte winterdagen is het er als snel donker en koud. Wat een contrast met het genieten tijdens de lange, warme zomerse dagen op een fijn schip. De komende dagen maken we een tocht van Harlingen waar de laatste route eindigde, naar Dokkum, stad nummer elf en het noordelijkste punt van de Elfstedenroute.
Zonder ‘klunen’
Friesland is trots dat sinds een paar jaar de hele Elfstedenroute zonder ‘klunen’ kan worden gevaren. De volledige route is bevaarbaar. Er is wel een restrictie want het zal nog wel even duren voordat ook alle bruggen beweegbaar zijn. Tot die tijd is de maximale doorvaarthoogte 2,40 meter. Voor hogere schepen of zeiljachten met een niet strijkbare mast (zoals de meeste jachten natuurlijk) hebben we weer een alternatieve route waar de mast kan blijven staan en er kan worden gezeild.
Bunkeren
We nemen het Van Harinxmakanaal in oostelijke richting om Harlingen te verlaten. De eerstvolgende stad is Franeker. Hier splitsen de routes. Maar in Franeker maken maken we eerst lekker een stop in Franeker voor een kop koffie. Vanaf tien uur kunnen we terecht bij de Poort van Franeker op de stuurboord oever net na de brug. Het is onverstandig om een extra brood te halen bij de bakker. In het noorden zijn de eetcafés pas laat open en de kans is groot dat we al eerder trek hebben.
Nieuw land
Schepen van onder de 2,4 meter gaan Franeker in. De schepen die niet onder de bruggen door kunnen vervolgen hun tocht richting Leeuwarden. Op de Noordergracht gaan we bij de kruising naar het noorden de Dongjumer vaart op. We duiken onder de Provinciale weg A31 door en na wat bochten komen we op een tweesprong waar we de De Rie nemen (stuurboord), richting Berlikum. Nog voor Berlikum moeten we naar bakboord het Moddergat op. Voor Wier gaan we weer stuurboord uit. Hier passeren we een kleine sluisje, de Schutsluis Wierstersyl. We komen nu in Het Bildt, een ‘nieuw’ aangewonnen stuk Friesland. In 1500 waterde de voorloper van deze Schutsluis nog af op de Waddenzee. Het gebied waar we nu gaan varen is dus land van na 1500. De brug onder de Wiersterdijk waar we zover onderdoor gingen was ooit de zeedijk. Het waterniveau na de sluis is 35 centimeter lager.
Vrouwbuurstermolen
In het nieuwe Friesland blijven we op de Blikvaart en komen automatisch op de Zuidhoekstervaart. Deze vaart maakt een scherpe hoek naar het noorden. Hier volgt het vaarwater weer zijn natuurlijke verloop en maakt meerdere slingers. We zijn onderweg naar Oude Leije en komen eerst langs Vrouwbuurstermolen. Het dorp is meer een gehucht maar de naam is geweldig. Onder de betreffende molen, de Vrouwbuurstermolen, is ook nog een restaurant. Maar let op, dit restaurant is niet altijd open. Dus misschien dat we moeten doorvaren om het in Oude Leije te proberen bij Café Eeterij De Drie Gemeenten. Dit etablissement is doorgaans ook pas vanaf twee uur klaar voor gasten. Na het dorp Oude Leije brengt de Finkemavaart ons weer wat zuidelijker. Daarna varen we vooral een flink stuk oostwaarts richting het beroemde kruispunt van Bartlehiem. Onderweg zijn meerdere steigers en de dorpen hebben een bescheiden haventje. Is de dag lang genoeg geweest, dan kiezen we hier een plekje voor de nacht.
Kaatsen
De grote schepen, die te hoog zijn voor de Elfstedenroute vervolgen hun tocht richting Leeuwarden. Daarbij passeren we al snel de plaats Donrijp. Via de Hamzer Trekvaart (bakboord nog voor het dorp) kunnen we dicht bij het centrum aanleggen. Midden in Donrijp ligt het kaatsveld van VvV Sjirk de Wal. In de zomer wordt hier ieder weekend gekaatst. Het Friese kaatsspel wordt op gras gespeeld tussen twee ploegen van elk drie spelers, die worden parturen genoemd. Het kaatsen is vooral hier in de kleigebieden van Friesland populair. Je zou een lijn kunnen trekken van Sneek naar Leeuwarden naar Dokkum, vooral ten westen van deze lijn wordt de sport veel gespeeld. Wij varen nu dus dwars door Fries kaatsgebied. In Franeker is zelfs en kaats-stadium.
Groene singels
Kaatsen is een sport van de lange adem. Maar nieuwelingen hebben er misschien wat eerder genoeg van dan de echte fans. Een ervaring rijker vervolgen we de route naar Leeuwarden. Hier nemen we weer het Verbindingskanaal naar de noordkant van de stad. We zoeken we een plekje aan de stadssingels. We kunnen ook doorvaren en alvast de Dokkumer Ee opgaan. Na de Noorderbrug nemen we de afslag naar bakboord. De plekjes hier zijn wat landelijker.
Door naar Dokkum
Op dag twee varen we verder naar Dokkum, de noordelijkste stad van de Provincie Friesland. Al snel na Bartlehiem, de driesprong waar de schaatsers tijdens de tocht der tochten twee keer langs rijden, zien we in het dorp Birdaard. Voor de brug is het terras aan het water van hotel restaurant Het Posthuis. Zeer geschikt voor een ochtendkoffie. In Birdaard is ook het Ruurd Wiersma museum. Als melkvaarder voer Ruurd (geboren 1904) dagelijks met een praam vol melkbussen op en neer tussen de melkfabriek en de boeren. Maar hij was ook kunstenaar en in de jaren vijftig zelfs een van de bekendste schilders van de streek. Ruurd schilderde met opvallende kleuren op objecten. Later ook op hardboard panelen. Hij gebruikte het liefst rijwielverf. Het Ruurd Wiersma-museum gaat om 13:00 open maar via de site is ook telefonisch aan rondleiding te boeken.
Na Birdaard zijn we binnen twee uurtjes op onze eindbestemming Dokkum.
Dokkumse biertjes
Hier kunnen we ons op een positieve manier laten verrassen. Dokkum heeft net als Leeuwarden groene bolwerken (stadswallen). Maar in Dokkum staan er indrukwekkende molens op de bastions van deze bolwerken. Een wandeling rond het stadscentrum is zeer de moeite waard. Onderweg naar Dokkum voeren we in Bartlehiem al langs de Grutte Pier-bierbrouwerij. In Dokkum zelf zijn maar liefst drie grote bierbrouwerijen. Klad Kletske, de Bonifatius Bierbrouwerij en brouwerij Dockum. Er is een Biermuseum en er is zelfs een boek over de Dokkumse Bierbrouwerijen. Op Dokkum.nl is ook een proeverij-wandeling te boeken. En het was nog lang gezellig in Dokkum.
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Nauticlink. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@nauticlink.com of contact hem via linkedin
