Op het kruispunt in Woudsend komen vier waterwegen samen. Vier mogelijkheden om fantastische routes door het Friese merengebied te varen. We gingen al eens naar het noorden door de Woudsendse Rakken, deze keer nemen we de vaarroute vanuit Woudsend over de Noorder Ee.
Dit smalle meertje hadden we in dit artikel al omschreven als lekker plasje om te overnachten. Varen we hier door, dan komen we op de Nauwe Wijmerts die ook langs de Gouden Boaiem loopt, maar nu aan de oostzijde. Deze vaart kruist de Jeltesloot, de drukste vaarroute voor recreatiebootjes in Friesland. Na deze kruising gaat het water verder als de Wijde Wijmerts. Bij IJlst slaan we af naar stuurboord en midden in het stadje IJlst nemen we de Geeuwbrug naar het vaarwater Geeuw of Geau in het Fries.
Aan bakboord zien we de schitterende houtzaagmolen De Rat. Deze molen komt uit 1711, maar stond eerst in de Zaanstreek. In 1828 kocht de burgemeester van IJlst samen met molenaar Vellinga de molen en kwam deze als bouwpakket naar Friesland. Er wordt nog steeds hout gezaagd met molen De Rat.
Door Sneek varen
Wij naderen Sneek en als we niet opletten botsen we zo met de beroemde Waterpoort, het symbool van Sneek. Voor dit monument gaan we aan stuurboord door de brug de Stadsgracht op en na de eerste haakse bocht nemen we de Woudvaartbrug, de Woudvaart op. De Woudvaart slingert loom door de stad Sneek en komt uit op de Witte Brekken. We varen nu op een niet zo bekend, en dus rustig, meer van Friesland met mooie aanlegsteigers en leuke doorgangetjes naar andere kleine plasjes zoals de Zwarte Brekken.
Onder in de Brekken loopt het Prinses Margrietkanaal. Dat steken we over naar de Langweerdervaart. Op de Langweerderwielen blijven we maar kort, hier houden we stuurboord aan omdat we weer naar Woudsend willen. Via de Janesloot en de Jeltesloot kunnen we vlak voor Heeg aan bakboord de Nauwe Wijmerts invaren. Die brengt ons langs de Gouden Boaiem weer terug naar de startplaats.
Vaarroute naar het Tjeukemeer
Woudsend heeft nog een vaarroute die het dorp uit leidt. Dat is De Welle. In het dorp heeft zich aan de oevers van de Welle een typisch Fries stukje watersport-industrie ontwikkeld. Aan bakboord begint dat bijvoorbeeld met Swan Watersport, een watersportbedrijf gerund door watersporters. Hier wordt aan het water blauwe diesel verkocht, een schone, synthetische vorm van de vervuilende fossiele diesel. Verderop worden bij Impact Boats duurzame sloepen gebouwd. De rompen komen uit de 3D printer en kunnen na hun leven als sloep worden gesmolten tot nieuw printmateriaal. Woudsend mag trots zijn op zo’n innovatief bedrijf.
De Welle mondt uit op het Koevordermeer. Midden door dit ondiepe meer loopt Frieslands hoofdvaarroute voor beroepsvaart, het Prinses Margrietkanaal. De Provincie wil dit kanaal zo veel mogelijk ontlasten en biedt leuke alternatieve vaarroutes voor recreatievaart. Op het Koevordermeer varen we even samen op met de grote jongens. Houd zoveel mogelijk rekening met de binnenvaarders. Zij hebben altijd voorrang. Bovendien hebben ze soms een dode hoek waardoor ze niet zien wat er vlak voor het schip vaart. Wij gaan bakboord uit naar het noorden. Daarvoor moeten we de vaargeul oversteken. Ga bij twijfel altijd achterlangs. Bij de splitsing gaan we stuurboord uit, de Janesloot in. Probeer niet af te snijden want het Koevordermeer heeft vreemde ondieptes.
De Janesloot leidt naar de Langweerderwielen. Het dorp Langweer is de moeite van een bezoek zeker waard. Voor het vervolg van onze tocht varen we voorbij de molen op de zuidwal en nemen de ingang van de Skarsterrijn. Deze vaart loopt door tot op het Tjeukemeer.
Grootste meer van Friesland
Het Tjeukemeer is het grootste meer van Friesland. Het meer is zo groot geworden door verschillende stormvloeden en kruiend ijs, ook is het meer uitgebreid door veenbranden. Over hele dorpen die in het meer zijn verdwenen doen meerdere verhalen de ronde.
Ook over het ontstaan van het meer zijn verschillende verhalen. Een daarvan is dat twee boerinnen na het melken teruglopen naar huis en een bosbrandje zien. De boerin die de melk draagt weigerde te helpen met blussen waarop de andere boerenmeid haar uitschold voor ‘Tsjûke’, een hondennaam. Deze naam is een eigen leven gaan leiden en zou zodoende zijn gebruikt voor het meer dat ontstond door het gat dat de brand achterliet in het land. Een bijzonder verhaal. Bij het gemaal van Echten staat een beeld van de twee boerinnen.
Tweelingdorp
Op het Tjeukemeer kunnen we oversteken voor een bezoek aan Delfstrahuizen en Echtenerbrug. Deze twee plaatsen vormen een zogenaamd tweelingdorp. Tot 1984 lagen ze in verschillende gemeenten. Als wij binnenvaren ligt de Fryske Pub op de stuurboordoever in het dorp Echtenerbrug en het leuke eetcafé Dikke Tut aan de andere kant van het water in Delfstrahuizen.
We verlaten het Tsjeukemeer via de hoge brug onder de snelweg A6 aan de westkant van het meer. Daar nemen we de Follegasloot die uitkomt op het meer de Groote Brekken. We steken het langwerpige meer recht over waarbij we weer het Prinses Margrietkanaal moeten oversteken. Nu gaan we door de Rijnsloot en de Haringsloot naar het kleine meertje Brandemeer.
Op de splitsing aan het einde van de Woudsloot gaan we stuurboord uit richting Sloten. We varen recht op de Slotense korenmolen de Kaai af. Al vanaf 1523 zien we op oude kaarten een molen op deze plaats. Die oude molen is al wel vervangen door de huidige molen. Wanneer dat precies was is niet bekend, de eerste kadastergegevens stammen uit 1832. We varen door Sloten, of eigenlijk eromheen door het Slotergat. Dit ‘gat’ brengt ons naar het Slotermeer, het Sleattemer Mar. Om weer in Woudsend te komen steken we recht over naar het noorden.
De vaarroutes vanuit Woudsend
Zoals je ziet, ligt Woudsend als een spin in het web van prachtige vaarroutes door het Friese merengebied. Het is een uitstekende uitvalsbasis voor tochten die in een dag te varen zijn. Maar de routes zijn ook uit te smeren over meerdere dagen. Onderweg zijn genoeg leuke stadjes of Marrekrite-steigers om een nacht door te brengen. Woudsend zelf heeft nog altijd dat dorpse karakter, ondanks dat het van alle gemakken is voorzien. Een heerlijke plek om steeds naar terug te keren.
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Nauticlink. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@nauticlink.com of contact hem via linkedin
