Veel schippers overwegen de stap naar elektrisch varen. Het is stiller en schoner en opladen kan in elke haven met walstroom. Een elektromotor heeft weinig onderhoud nodig en het belangrijkste: het is beter voor het milieu! Toch kiezen ze ook wel voor varen met een hybride motor.
Dat komt door een belangrijk bezwaar tegen de elektromotor: de maximale afstand die kan worden afgelegd. Natuurlijk, bijna het hele seizoen vaar je per dag maximaal een paar uur op de motor. Maar als je in de zomervakantie naar een ander vaargebied zou willen, of heen en terug naar de winterstalling, dan zijn er dagen dat er langer moet worden gestoomd. Ervaren watersporters hebben vaak ook wel eens meegemaakt dat het weer omsloeg en er plots tegen harde wind en hoge golven moest worden opgebokst. Momenten dat het hebben van een zware motor geldt als zegen.
Hybride motor
Steeds meer installatiebedrijven bieden de mogelijkheid om een schip met een dieselmotor om te bouwen tot een hybride aangedreven boot. De meest voor de hand liggende keuze is natuurlijk de combinatie van een dieselmotor en een kleine elektromotor.
De korte afstanden kunnen geruisloos worden afgelegd. Een uurtje varen naar een leuk terrasje. Maar steeds met het prettige idee in gedachten dat als de stroom-indicator in het rood gaat, dat de brommer dan aan kan.
Serie-of parallelhybride
Op grote schepen is vaak een systeem waarbij de hoofdaandrijving een elektromotor is. De verbrandingsmotor is een generator die zorgt voor stroom voor de accu’s. Deze hybride-variant wordt ook wel dieselelektrisch genoemd. Deze aandrijving is serie-hybride. De generator kan ook voor stroom zorgen als er niet gevaren wordt.
Bij kleinere boten ligt varen met een parallel hybride motor meer voor de hand. Er zijn twee motoren aan boord: een dieselmotor en een elektromotor. Beide motoren zijn gekoppeld aan de schroefas en kunnen los van elkaar de voorstuwing verzorgen. Accu’s voeden de elektromotor, de dynamo van de brandstofmotor kan eventueel de accu’s weer bijladen.
Ombouw
Een elektromotor is kleiner dan een diesel. Ombouwen van een verbrandingsmotor naar een elektromotor is meestal niet zo ingewikkeld. Een hybride systeem neemt natuurlijk wel meer ruimte in dan aandrijving met een enkele motor. Soms is er genoeg ruimte in de bilge rond de schroefas om een elektromotor te plaatsen. Voor de accu moet dan nog een plek worden gevonden, maar die kan ook elders in het schip worden ingepast.
Wat we de laatste tijd steeds vaker zien is het ombouwen van een bestaande dieselmotor tot een hybride motor. De elektromotor wordt als het ware toegevoegd aan de diesel en neemt de plaats in van de dynamo. Een elektromotor bevat dezelfde techniek als een dynamo. Als de dieselmotor draait, kan met de elektromotor stroom worden opgewekt om de accu op te laden. Het mooie is dat deze oplossing weinig extra ruimte kost.
Ombouwen kan ook met bestaande dieselmotoren. Voor Yanmar, Volvo en Vetus zijn er zelfs standaard montage-beugels te verkrijgen.
Prijsindicatie
Het ombouwen van een dieselmotor naar een parallel hybride motor kan een stevige kostenpost zijn. Het alleen toevoegen van de elektromotor kan vanaf 6.000 euro maar dat is zonder het benodigde accupakket. Voor de hele ombouw zijn meer onderdelen nodig.
Nodig voor ombouw parallel hybride motor:
- elektromotor zelf (inclusief bedieningspaneel, digitale sleutels en een gashendel)
- zware accu
- acculader
- walstroomset
- batterijmonitor
Voor de goedkoopste variant bij een kleine boot (tot 6 meter), een accu die voor vier uur stroom geeft op vlak en beschut water komen de kosten op 12.000 tot 15.000 euro.
Bij een boot tot 10 meter liggen de prijzen tussen de 20.000 en 25.000 euro, met een zwaardere accu kan de prijs oplopen tot 36.000 euro. Wie een zeewaardige, elektrische toevoeging wil met zware accu moet rekenen op een prijs tot 47.000 euro. Dan hebben we het wel over een motor van 22 kW en een 25 kWh accu; zwaar materiaal.
Kosten-baten
Zoals we zien, hangt er een stevig prijskaartje aan het upgraden van een dieselmotor tot een hybride-aandrijfsysteem. Op de vraag of je dit ook terugverdient, zoals met zonnepanelen, is het antwoord duidelijk: dit verdien je niet terug in geld door besparing op diesel. Dieselmotoren zijn zuinig en brandstof is doorgaans geen grote kostenpost.
Maar het schip wordt wel aanzienlijk meer waard met een hybride motor, wat bij een eventuele verkoop een rol kan spelen. Soms is het verplicht om elektrisch te varen. In steeds meer steden en natuurgebieden is het varen met een verbrandingsmotor verboden. Maar ook als het niet verplicht is, geeft de elektrische optie een fijne meerwaarde aan je schip. De voordelen zijn al genoemd: stil, schoon en zonder CO2 uitstoot.
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Nauticlink. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@nauticlink.com of contact hem via linkedin
