Veilige havens zijn niet altijd veilig

Herken je dit? Eén van de prettigste momenten van het varen, beleef je wanneer je de haven uit- of invaart. Bij het uitvaren lonkt de einder, het avontuur, en het gevoel van de veronderstelde ‘onbereikbaarheid’ van alle heisa op de wal. Dat laatste meer als rare erfenis uit het verleden, want zijn we inmiddels niet maar al te vaak overal en permanent connected? Bij het binnenvaren vind je de geuren en de geborgenheid van de vaste wal terug. Denk je onwillekeurig toch ‘het is weer gelukt’. Nu ja, op het aanmeren na dan. Bij harde wind blijft dat natuurlijk nog wel een dingetje en volgt de totale ontspanning pas later. Toch zijn havens niet altijd en overal zo veilig.

Een aantal jaren terug zouden we Vlieland binnenlopen. Voor wie het niet weet: de ingang van de jachthaven van Vlieland is smal. Niet breder dan 16 meter. Dat lijkt misschien wel breed, maar de praktijk ter plekke wijst anders uit. Zonder gedegen onderzoek misschien wel de gevaarlijkste haven van ons land. En we moesten wel. Want ben je daar eenmaal voor de haven aangekomen, dan zijn er weinig alternatieven. Terugvaren naar Terschelling of Harlingen doe je nu eenmaal ook niet zo snel. Zeker niet met kinderen blij dat ze ‘er zijn’ in afwachting van de vrijheid van de wal. En zelf ben je na de pittige omstandigheden van de Vliestroom ook blij dat je er bent. Nee, op je mijlen terugkeren is dan het laatste waar je aan denkt.

Door de Vliesloot voortploegend op de motor met een flinke wind op de kop zie je de masten van de veilige haven dichterbij komen. De toenemende spraakzaamheid van de bemanning duidt al op het einde van hun beproeving. Maar daarvan is bij jou geen sprake, wanneer je ziet hoe het laatste restje van de vloedstroom de golven uit het zuidwesten hol duwt en vervolgens steil tackelt. Het water voor de havenhoofden blijkt één kolkende massa vol schuimkoppen van brekende golven. Om kort te zijn: met volle kracht op de motor gleden we al surfend vlak langs de groene palen van het staketsel. Oef, gehaald en opgevangen door de vriendelijke havenmeester, die ons naar een veilige ligplaats dirigeert.

Nee, Vlieland is niet altijd een gemakkelijke haven. Getuige ook dit verhaal vol tips op de site van de haven zelf ‘Veilig de haven van Vlieland binnenvaren‘ uit de ‘Spiegel der Zeilvaart’. Niet voor niets. We hebben er eens een charterschipper van de bruine vloot een deuk in z’n boeg zien varen op een havenhoofd. De volgende ochtend klonk het geluid van mokerslagen om het staal weer een beetje in z’n oorspronkelijke plooi te krijgen. Ook was ik eens getuige hoe een forse gloednieuwe catamaran van een Poolse werf zijn vlucht voor de storm naar de haven van Vlieland moest bekopen met een gedeeltelijke versplintering van één van z’n rompen. De boot op maidentrip naar z’n nieuwe eigenaar was in één klap in een verre van afleverbare staat geraakt.

Nee, voorafgaande is zeker niet bedoeld om je plannen voor de naderende vakantie om zeep te helpen. Vlieland loop je net als alle Nederlandse havens op de meeste momenten namelijk zo binnen. Helemaal als gewaarschuwd man of vrouw. Want eigenlijk is de haveningang van Vlieland maar een eitje in vergelijking met die in andere landen. Met name met die van havens aan de oceaan. En zelfs daar hoeft het bij ruig weer niet altijd fout te gaan. Je vooraf op de hoogte stellen van de plaatselijk omstandigheden van de haven van bestemming (en eventuele vluchthavens) is sowieso zinnig. Vervolgens moet je het er vooral gewoon op wagen. Dat is immers de enige manier om ervaring te krijgen…

Ter onderbouwing hoe ‘simpel’ het binnenvaren van de haven van Vlieland (video, of hier deze klipper – iets minder simpel) eigenlijk is, volgen hieronder nog een paar YouTubes ter lering en vermaak. Deze video’s laten zien hoe het ook kan. Of niet kan. Bij de eerste doemt na 30 seconden plotseling uit het niets op zee een nauwelijks ’40-voetertje’ (?) op. Kijk en huiver…. Dat je niet altijd moet denken, dat je er bent, vóórdat je er bent, ziet u hier. Een sportieve binnenkomst vastgelegd vanaf de boot is ook wel apart. Zo maak je wat mee!. En ook met een motorboot loop je na een strakke surfrit het risico heel verkeerd uit te komen. Dat gebeurde in Capbreton aan de Zuidfranse oceaankust. Deze haveningang dankt een deel van zijn beruchtheid aan een zekere Alexander Rolland, die er zijn werk van heeft gemaakt. Wat zei ik je? Onze havens zijn relatief veilig en gemakkelijk te bevaren, maar een altijd veilige haven bestaat niet. Stel je vooraf op de hoogte en kies je moment blijft het beste devies.