‘Loose lips, sink ships’ is een oud nautisch gezegde. Op 10 oktober 1770 zeilde het onderzoekschip de Endeavour van de Britse Royal Navy dat onder bevel stond van luitenant Cook de haven van Batavia in Nederlands Indië binnen. De Endeavour had vlak daarvoor op haar eerste ontdekkingsreis Australië en Nieuw Zeeland ontdekt. Op de terugtocht, noordwaarts langs de Australische kust, was het aan de grond gelopen op het Great Barrier Reef. De bemanning had ter plekke zeven weken gewerkt om de romp weer drijvend te krijgen en wilde in Batavia meer substantiële reparaties uitvoeren. De bemanning werd tot geheimhouding verplicht over de gebieden die zij even daarvoor hadden ontdekt. Niemand sprak een woord.
Gezonken
De driemastbark met zijn karakteristieke platte boeg en ranke achterschip kwam na een reis van drie jaar terug in Dover. De ontdekking van de nieuwe gebieden was van grote betekenis voor het Britse rijk maar het schip raakte in de vergetelheid. Uiteindelijk werd het door de marine ingezet om troepen te vervoeren tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. In 1778 werd het tot zinken gebracht in de haven van Rhode Island bij het Amerikaanse Newport.
Emoties
Eeuwen gingen voorbij. Pas de laatste decennia ging de naam Endeavour steeds meer tot de verbeelding spreken in Australië. Dit was het schip waar het allemaal mee begon. Ook al vergat men even dat er al eeuwen mensen woonden in Australië. In 1994 werd zelfs een replica van de Endeavour gebouwd. Het schip met eenzelfde platte boeg ligt in de haven van Sydney bij het Australian National Maritime Museum.
‘Wrak gevonden!’
Naar het wrak van de echte Endeavour werd de afgelopen jaren fanatiek gezocht maar het is nog niet gevonden. In het gebied rond Newport liggen meerdere wrakken en de Amerikaanse organisatie Rhode Island Marine Archeology Project doet er uitgebreid onderzoek.Tot nu toe werkten het Australische Nationaal Maritiem Museum en de Amerikaanse maritieme archeologen daarbij goed samen. Maar aan die soepele samenwerking kwam deze week abrupt een einde toen het hoofd van de Australische organisatie officieel verklaarde dat het juiste wrak was gelokaliseerd. Directeur Kevin Sumption: “En ja, het Australische Nationaal Maritiem Museum heeft samen met onze partner Rhode Island Mariene Archeologie Project het wrak van Cook’s Endeavour gevonden.” Waarop hoofdonderzoekster Kathy Abbass antwoordde dat deze claim tocht echt voorbarig zou zijn. Er zouden geen enkele wetenschappelijke gegevens zijn die bewijzen dat dit het wrak van de iconische Endeavour is. “De Rhode Island Mariene Archeologen werken puur wetenschappelijk en niet op basis van Australische emoties of politiek belang.”
Lippen
En terwijl de bemanning van de Endeavour in 1770 zijn lippen stijf op elkaar hield en het geheim van het nieuwe continent bewaarde tot de aankomst in Dover, zou deze loslippigheid van het Australisch Museum er wel eens voor kunnen zorgen dat het gezonken schip nooit gevonden zal worden.
Foto: Bernard Spragg
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Nauticlink. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@nauticlink.com of contact hem via linkedin
