Wie de afgelopen Koningsdag goed zocht op de rommelmarkt heeft er zeker een zien staan, het bekende portret van de ‘oude visser’. Grijze baard, felle ogen strak op de horizon, een rokende pijp in de mondhoek en zuidwester die het geheel afmaakt. De talloze replica’s van dit portret zijn inderdaad van een visser. Maar deze visser was ook jaren onze nationale held. In 1920 werd hij onder bioscoopbezoekers zelfs tot ‘populairste man van Nederland’ uitgeroepen. Het gaat om de beroemde redder Dorus Rijkers die het uitzonderlijke aantal van vijfhonderd drenkelingen in veiligheid wist te brengen. Decennia was hij het symbool van de Nederlandse redders.
Opa
Dorus Rijkers werd geboren in 1847 en komt uit een eenvoudige Helderse familie. Op zijn twaalfde ging hij van school en na verschillende baantjes in Den Helder werd hij op z’n twintigste visser op een geepvlet. Als jonge twintiger trouwt hij met de weduwe Neeltje Huijsman die dan al zes kinderen heeft van wie er een al snel zelf een kind kreeg. Het leverde stiefvader Dorus de bijnaam Opa op.
Onderscheiden
In 1872 kwam de Nederlandse bark Australia in de problemen voor de kust bij Den Helder. De bark strandde en Rijkers redde met zijn eigen schip de 25 opvarenden en de loods. Het redden zit Dorus Rijkers in het bloed en in 1886 werd hij uiteindelijk schipper op de roeireddingboot van reddingstation Nieuwediep aan de haven van Den Helder. Een van de spectaculairste reddingen is die van de bemanning van de Duitse bark “Renown”, de zeelieden waren al in de wanten van de bezaansmast geklommen om niet te verdrinken. Dorus werd ervoor onderscheiden door Koning Willem III en werd opgenomen in de Broederschap van de Nederlandse Leeuw.
Te zwaar
In zijn 25 jaren als redder wist hij vijfhonderd drenkelingen in veiligheid te brengen. Pas in 1911 werd het roeien hem te zwaar, Dorus was toen 64 jaar. Dorus Rijkers overleed in 1928 op 81 jarige leeftijd. Zijn begrafenis deed denken aan een staatsbegrafenis, uit het hele land kwamen mensen maar ook muziekcorpsen om hem een laatste eer te bewijzen. De rouwstoet was meer dan een kilometer lang.
Hofjes, kades en pleinen
De naam Dorus Rijkers bleef nog lang een begrip. Er kwam een Dorus Rijkersfonds om oud-redders van een inkomen te voorzien. In Den Helder hebben we het Nationaal Reddingsmuseum Dorus Rijkers. Er zijn meerdere reddingboten vernoemd naar de Helderse redder maar ook talloze hofjes, kades en pleinen. Diverse scoutinggroepen eren zijn naam, net als een basisschool en een pijprokersgilde.
Wie maakt me los?
In Den Helder zouden de meeste marktbezoekers het ooit zo beroemde portret van Dorus Rijkers nog wel kunnen benoemen. Sommigen zullen hem misschien zelfs met zijn bijnaam Opa kennen. Maar buiten Den Helder is Rijkers inmiddels weer de ‘Oude visser met pijp’ geworden. “Mooi prentje van een oude visser, wie maakt me los?”
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Nauticlink. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@nauticlink.com of contact hem via linkedin
