Helder drinkwater is schaars aan het worden in onze Lage Landen, maar vaarwater lijkt er nog genoeg. Hoewel. ‘Voorafgaand aan Sail Amsterdam, dat deze zomer plaatsvindt van 20 tot en met 24 augustus, komt er nog een campagne die bootbezitters wijst op de geldende vaarregels op het water‘, meldt Het Parool. Bootrecreanten mogen tijdens het nautische evenement vijf keer gratis de IJhaven in varen, daarna moeten ze een ‘oplaadproduct’ aan hun vignet (..) toevoegen dat ook weer 49,95 euro kost. Het is de eerste keer in de geschiedenis van Sail dat een soortgelijke heffing voor recreanten wordt ingevoerd. Een maatregel om ‘het zicht op de drukte’ te houden.
Tegelijk leg je deze zomer in Alkmaar ook niet meer zomaar aan. En op de Kromme Rijn mag ook al steeds minder. Overal steeds meer regels en regeltjes. We schreven al eerder over toenemende regeldruk. Nog eentje: de gemeente Ronde Venen dacht opeens alle boten boven de acht meter van de Vinkeveense Plassen te weren. Een wild idee dat dankzij het nodige protest uitmondde in een ronduit chaotische besluitvorming. De acht meter werd twintig meter ‘op voorwaarden’.
De koek van het vaarwater lijkt meer en meer verdeeld te moeten worden. Althans in de hoofden van beleidsmakers. Of er tegelijk ook nog boten bij kunnen? Dat zullen ze zich bij Beneteau ook afvragen. Daar zagen ze in het eerste kwartaal van 2025 een omzetdaling van maar liefst 43 procent ten opzichte van 2024. Die van de zeilboten halveerde zelfs. Met een teruglopende vraag in alle markten als rode draad. Wie z’n oor in de watersportbranche te luister legt, moet concluderen dat de recreatieve vloot na de corona hausse op dit moment toch echt niet spectaculair groeit. (Een enkel spektakelstuk in de buitencategorie daargelaten…) Daarbij demotiveert het Watersportverbond onder de terreur van NOC*NSF met haar verplichte opstaplicenties het wedstrijdzeilen in de éénheidsklassen. De groeiende regeldruk komt dus van alle kanten. Gaat het echt steeds om onze veiligheid, of zijn die beperkende maatregelen eerder van politieke, bureaucratische en vooral van financiële aard nu ook gemeenten en organisaties het met steeds minder moeten doen?
Zelfs op mooie dagen liggen jachthavens voorlopig nog vol met boten die alleen incidenteel worden gebruikt. Op hardvaarders na blijven nooit gebruikte zwerfboten ‘zonder eigenaar’ het echte probleem voor veel gemeenten. Antwoord op de vraag na hoeveel jaar een boot van polyester rijp is voor de sloop, valt zestig tot zeventig jaar nadat de eerste exemplaren op het water verschenen nog steeds niet goed te geven. Zo lang de boot niet total loss is, bepaalt onderhoud de levensduur. Zelf vaar ik nog een 420-je van ruim dertig jaar oud, waarvan menigeen denkt dat-ie nog vrijwel nieuw is. In de statistieken gaan er nauwelijks bootjes af. Op papier zal de ‘vaardruk’ op het water ondanks de huidige conjunctuur inderdaad al maar blijven toenemen.
Waar zou je je uitgevaren polyester boot voor een redelijke prijs ook moeten laten euthanaseren? In Nederland houden verscheidene privébedrijven (zelfs een stichting) zich met bootrecycling bezig. Maar de weg en prijs is niet echt eenduidig.
Met pieken en dalen komen er dus stilletjes aan inderdaad steeds meer boten bij. Waardoor de veronderstelde toegenomen drukte nieuwe regelgeving lijkt te rechtvaardigen en te onderbouwen. Maar wordt het in werkelijkheid een gemiddelde zomerdag ook écht zoveel drukker op het water? Ooit zocht men het water op voor de stilte en de rust. Maar in dit interactieve tijdsgewricht lijkt men meer en meer juist voor de gezelligheid in een bootje te stappen. De internetmens wil nu eenmaal alles delen. Ook het vaargevoel en vaarplezier. Dat geeft vaarpieken en unieke bootfiles, die tot ingrijpen kunnen dwingen. Van Prinsengracht Concert (23 augustus), HT-zeilrace (onlangs 22-23 mei 118 deelnemers), HT-roeirace (30 mei 146 sloepen), North Sea Regatta (6-9 juni, ruim 90 deelnemende boten), Rondje Texel ( 12-14 juni 250 deelnemers mede vanwege overnachtingsbeperkingen), Sneekweek (2-7 augustus, over de 1000 deelnemers), publiektrekkend Varend Corso (2026 ivm NAVO-top ruim 50 versierde boten), 24 uurs zeilrace (29-30 augustus 143 deelnemers op moment van schrijven). Al met al is de toenemende regelgeving wellicht de keerzijde van misleidende statistieken en de populariteit van het collectief varen en beleven. Maar dat blijven piekmomenten. Daarbuiten valt het naar mijn idee wel mee met de gemiddelde nautische drukte.
Op zoek naar meer gedeeld vaarplezier stuitte ik nog op de Aalsmeerse Verhoef Botentocht (21 september) met compleet forum Verhoef Boten Aalsmeer. Met heel wat deelnemers als ik op de foto af ga. Verhoef is in Aalsmeer en ver daarbuiten een begrip als het om aluminium reddingboten voor de kooppvaardij en offshore gaat. De werf bestaat al meer dan 80 jaar, pionierde met aluminium en andere nieuwigheden als ‘vrijeval reddingboten’. Van de eerste open reddingboten leverde het meer dan 5000 stuks aan internationale rederijen. Een even bijzondere als onbekende werf met een rijk verleden.
Op deze deels gedocumenteerde – maar ook gedateerde – subsite vind je nog veel meer Verhoef-wetenswaardigheden met daarbij een ongelooflijke lijst van verschillende boten en boottypen (of ook bootdelen zoals de opbouw van de iconische reddingboot Carlot), die Verhoef ooit in Aalsmeer heeft gebouwd.
Overigens hebben er ook stalen Verhoef Motorkruisers bestaan. Deze boten werden tussen 1960 tot eind jaren 70 op een kleine werf in Schelluinen (ten westen van Gorinchem) gebouwd of als bouwpakket geleverd. De twee staan geheel los van elkaar.
Met vriendelijke groet,
Bert Kuijpers,
Opstapper van Nauticlink
