Een per ongeluk ingedrukte knop op een marifoon is genoeg om de KNRM tot volle actie over te laten gaan. Hoe anders was het 150 jaar terug. Voor de Scheveningse kust raakt een schip ernstig in nood. Vlak onder de kust vergaat de Adder met man en muis.
In de aanloop van de start van de Vuurschepenrace naar Engeland is het een drukke avond op de Noordzee voor het Kurhaus. Zo’n vijftig jachten maken zich klaar voor het startsein. Dan klinkt op kanaal 16 van de marifoon opeens een melding van de Scheveningse reddingboot. “… melding van man over boord, reddingboot Kitty Roosmale Nepveu vraagt alle schepen voor de kust van Scheveningen om uitkijk te houden naar de drenkeling…” De reddingboot begint direct met het maken van zoekslagen in het startgebied. Opvallend is dat het jacht waar de drenkeling vanaf gevallen zou zijn nergens te zien is. Na tien minuten verlaat Kitty Roosmale Nepvue het zoekgebied en koerst rechtstreeks op een zeiljacht af. Enkele woorden worden gewisseld. Einde zoekactie. Er was per ongeluk op de MOB (Man Over Boord) knop van de marifoon gedrukt. Op een ‘sorry’ van de crew volgt een monter “Geen probleem, daar zijn we voor!” van de KNRM.
1882
Hoe anders was het 150 jaar geleden. Dit jaar wordt de grootste ramp in vredestijd bij de Koninklijke Marine herdacht, de schipbreuk met de Zr. Ms. Adder waarbij alle 65 opvarenden om het leven kwamen. De Zr. Ms. Adder was een zogenaamde ram-monitor, een zwaarbewapend binnenvaartschip bedoeld om riviermondingen te bewaken. De Adder was meer een drijvende batterij dan een oorlogsschip. Toch werd het regelmatig de Noordzee op gestuurd. In de zomer van 1882 nam de wind plots flink toe. Het schip, onderweg naar Hellevoetsluis, wil terugkeren naar IJmuiden. Door de hoge golven en slechte zeewaardigheid lukt het niet om de Zr. Ms. Adder te keren. Het schip móet doorvaren. Diverse vissers zien de monitor langvaren. Hoewel de situatie er hachelijk uitziet wordt er geen alarm geslagen.
Uit het verslag van het onderzoek naar de vermoedelijke oorzaken waaraan de zeeramp Zr. Ms. Rammonitor ‘Adder’ uit 1882, notities van de heer Polman en diverse krantenartikelen, blijkt dat de hulvaardigheid voor de Scheveningse kust 150 jaar geleden een stuk minder was. Zo lezen we getuigenissen van schipper Ary ‘t Hart, de Katwijkers van de Petronella Vierman en de bemanning van een Scheveningse Bomschuit.
‘Schipper Ary ‘t Hart was omstreeks die tijd met zijn visschokker in de buurt en besloot polshoogte te gaan nemen bij het zwaar slingerde schip. Er werd geen assistentie gevraagd.’
‘De ‘Petronella Vierman’ uit Katwijk passeerde om half acht ‘De Adder’. De bemanning getuigde geen noodsignalen, twee onder elkaar gehesen vlaggen, te hebben gezien. Die waren wel gehesen toen omstreeks acht uur de Scheveninger bomschuit ‘Twee Gezusters’ op een halve kilometer afstand passeerde. De zee’n sloegen over de monitor, alleen de geschutstoren was nog zichtbaar. Men zag slechts ‘n man aan boord, die echter niet om hulp riep. Schipper Den Dulk wilde niet zijn schrobnet verlaten, met de kans dat zijn hulp niet op prijs werd gesteld en hij met de schade van een nodeloos opgeofferd net zou blijven zitten.’
En we lezen:
‘Een half uur later, toen zij ten noorden van de monitor waren gekomen, zagen ze dat daar vandaan vuurpijlen werden afgeschoten. Ook toen werd geen poging gedaan om het vaartuig ter assistentie te komen. ‘Wij dachten dat die vuurpijlen te kennen gaven, dat de monitor eene sleepboot of een loods begeerde’. Bovendien vonden de vissers dat ze door de lopende vloed en de ZZW wind toch niet bij het schip konden komen. De vuurpijlen maakten plaats voor stakelvuur, witte en rode flambouwen. Toen er ‘een vlamvuur dat zich in damp oploste’ werd waargenomen zeiden de vissers tegen elkaar: ‘Nu zou het wel eens kunnen gebeuren dat zij aan hun eind zijn’.
Er werd niets ondernomen, men stuurde ook niet naar de wal voor hulp maar viste gewoon door. En zo bleef het vergaan van De Adder en het omkomen van de volledige bemanning, op een zomeravond in 1882, slechts ‘n mijl uit de kust onopgemerkt. Pas toen er lijken aanspoelden trok men er van alle kanten op uit.
(bron: https://www.hwwunseradiel.nl)
Herdenking
Inmiddels hebben de Scheveningse waterscouts van de Baron van Pallandtgroep het monument van Zr. Ms. Adder geadopteerd. Op 5 juli zal een herdenkingsceremonie gehouden met de burgemeester, Commandant Zeestrijdkrachten en de directeur van de Kustwacht. Ook Scheveningen jongeren worden bij de herdenking betrokken want zij zijn degenen die het verhaal van de Zr. Ms Adder zullen moeten doorvertellen.
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Nauticlink. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@nauticlink.com of contact hem via linkedin
