Afgelopen 28 februari finishte zeilprof Charles Caudrelier als eerste in de Arkea Ultime Challenge Brest. Een non-stop zeilrace rond de wereld voor soloschippers van de nieuwe ‘reuzen van de zee’. Boten die voldoen aan ‘ultieme maten’ en die zonder al te veel fantasie ULTIM zijn gaan heten. Caudrelier deed over de wereldomzeiling met zijn foilende Maxi Edmond de Rothschild nog geen 51 dagen. Het record staat op 42 dagen (François Gabart, 2017). Desondanks historisch omdat het de eerste editie betrof van een giga-race voor giga-boten. Gelet op het kostenplaatje van deze gevaarten waren er slechts zes heroïsche deelnemers. Je moet ook maar durven in je eentje de baas proberen te blijven van zo’n ULTIM: 32 meter lang, 23 meter breed en 37 meter hoog. Wie hierop schippert controleert de oppervlakte van een basketballveld met een hoogte van ruim tien verdiepingen! En dat gaat niet met een slakkengangetje. De huidige ULTIM’s jagen urenlang over het water met een gemiddelde van 35 knopen (65 km/u). Daarbij horen topsnelheden van 45 knopen (83 km/u). Dat zijn bepaald geen ontspannen zeilreisjes! De foilende reuzen verheffen zich al bij 12 knopen wind uit het water, maar zijn bij meer dan 25 knopen – zowel aan, als met ruime wind – niet meer te houden. Ook bij golven van meer dan drie meter is het met de beheersbaarheid gedaan. De ontwikkeling van dit nieuwe oceaanzeilen begon in 2006 met Groupama 3. In de daarop volgende jaren bleek dat aan het ontwerp van grote ‘vliegende’ multihulls, nog heel wat gesleuteld moest worden. De verbindingsbalken (‘crossbeams’) van de trimarans waren onder ruige omstandigheden niet bestand tegen de exponentieel toegenomen krachten. De Route du Rhum 2018 werd zelfs een slagveld voor de giga multihulls. Eén ULTIM raakt total loss (le Cléac’h), één verliest een drijver (Josse), één krijgt problemen met de verbindingsbalk (Coville) en Gabart eindigt tweede ondanks een verloren foil en roerblad. De al eerder voor 2019 geplande ULTIM-spektakelrace rond de wereld wordt noodgedwongen uitgesteld om uiteindelijk pas op 7 januari van dit jaar te starten als Arkea Ultime Challenge Brest. De ULTIM’s zijn dus nog jong en in ontwikkeling. De zes huidige boten en hun schippers (Charles Caudrelier – Maxi Edmond de Rothschild, Thomas Coville – Sodebo Ultim 3, Anthony Marchand – Actual Ultim 3, Tom Laperche – SVR-Lazartigue, Armel Le Cléac’h – Maxi Banque Populaire XI, en Eric Péron – Adagio) vormen eerder een collectief dan een erkende klasse. Zo zijn de ULTIM’s nog niet eens op de site van wereldzeilbond World Sailing te vinden. Alleen de Franse zeilfederatie zou de ULTIM’s in 2018 als klasse erkennen. Maar dat zegt misschien meer over de klassieke zeilwereld dan over de kracht van de ULTIM’s. Waarom deze Formule-1 zeilerij totaal verborgen blijft voor Nederlandse sportliefhebbers? Wie naar een antwoord zoekt, stuit direct op de belemmering dat de ULTIM’s zich beperken tot Frankrijk. Alleen daar lijkt de zeilsport sponsoren rijk te zijn, die niet schrikken van kostenplaatjes van vele miljoenen. Daarmee is Frankrijk overduidelijk ‘dat andere watersportland’. De machtige infrastructuur van de Olympische Spelen houdt in ons landje het gefragmenteerde karakter van de zeilsport maar in stand, en geeft weinig ruimte aan spectaculairdere disciplines. Tenslotte zijn ook de America’s Cup en de Vendée Globe hier nog steeds geen hot item. De Nederlandse sportpers draait liever mee in het netwerk van NOC*NSF en al haar olympische belangen. Maar hoe spannend zijn die olympische zeildisciplines eigenlijk nog, als je niet zelf in een bootje zit? Ik kan mij niet voorstellen, dat deze meest spectaculaire discipline in de zeilsport een beperkte levensduur beschoren zal zijn. Ja, het blijven joekeldure ondernemingen, die kapitaalkrachtige sponsoren nodig hebben. Maar dat hoort nu eenmaal bij een grensverleggende Formule-1. Vergelijk het met de America’s Cup (Barcelona, 12-27 oktober 2024) en de Vendée Globe (Sables d’Olonne, start 10 november 2024). Ook twee op technisch zeilvernuft gerichte ontwikkelingsklassen waar de wereld vroeg of laat haar voordeel mee kan doen. Voor wie de ULTIM’s wil volgen, staat op de kalender voor de komende maanden The Transat (vertrek 28 april) en Finistère Atlantique 2024 (promo event Concarneau, 29 juni – 29 juli). Met vriendelijke groet, Bert Kuijpers, Opstapper van Nauticlink |